دنیای کسب و کار مملو از داستان برندهایی است که روزی همچون ستارهای نوظهور درخشیدند اما به دلیل آنکه ماموریت اصلی خود را گم کردند، رو به زوال و نابودی گذاردند. دلیلش هر چه باشد، این سرنوشتی است که بسیاری از برندهای معروف را تهدید میکند...
دنیای کسب و کار مملو از داستان برندهایی است که روزی همچون ستارهای نوظهور درخشیدند اما به دلیل آنکه ماموریت اصلی خود را گم کردند، چون اختری بی فروغ رو به زوال و نابودی گذاردند. آن دسته از مدیران موفقی که توانستند در درازمدت نه تنها اعتبار برند خود را حفظ کنند، بلکه آن را ارتقاء ببخشند همگی به این حقیقت اذعان دارند که حفظ و صیانت از یک برند به مراتب دشوارتر از ایجاد آن است. دلایل نابودی برندهای معروف جهان متنوع هستند، از پیدا شدن رقیب تازه نفس گرفته تا اهمیت ندادن به پیشرفتهای زمانه یا بی توجهی به منابع انسانی و از دست دادن نیروهای ماهر و متخصص. دلیلش هر چه باشد، این سرنوشتی است که بسیاری از برندهای معروف را تهدید میکند. در اینجا نمونه هایی از برندهای آشنایی را برمی شمریم که دیگر چون گذشته اثری از آنها نیست. نوکیا گرچه برخی برندها هنوز فعالیتهایشان را ادامه میدهند اما مثل بیماری هستند که حال خوشی ندارد و در حال احتضار است، گویی فقط برای زنده ماندن تقلا میکند. در دنیای گوشیهای همراه، نوکیا مثال بارزی است از برندی که بازی را سخت به رقبایش باخته است. گر چه هنوز گوشیهای نوکیا فروخته میشوند اما این شرکت در مقایسه با رقبایی چون آیفون و سامسونگ فروش و سودآوری ندارد و مهمتر آنکه ارزشش در بازار نسبت به رقبا به سطحی ناچیز تقلیل یافته است. در سال ۲۰۰۷ ارزش بازاری شرکت نوکیا در سطحی بالاتر از اپل قرار داشت و رقم ۱۱۰ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده بود، در حالیکه ارزش بازاری شرکت اپل ۱۰۴ میلیارد دلار بود. چرخ روزگار اما طوری چرخید که در سال ۲۰۲۱ ارزش نوکیا تنها ۳۴ میلیارد دلار شد در حالیکه شرکت اپل توانست رقم ۲.۵ تریلیون دلار را برای خود ثبت کند. امسال هم ارزش بازاری اپل رکورد ۳ تریلیون دلاری را شکست و به نخستین شرکتی تبدیل شد که ارزش آن به چنین رقمی رسیده است. در حالی که نوکیا امسال به روند نزولی خود ادامه داد و هم اکنون ارزش آن به رقمی تنها نزدیک به ۲۷ میلیارد دلار رسیده است. به عبارت دیگر، ارزش اپل در یک برش زمانی کمتر از ۱۵سال نه تنها از نوکیا سبقت گرفته بلکه بیش از ۱۰۰برابر رقیب جامانده شده است. کداک شرکت کداک، که در زمینه فیلم و دوربین فعالیت میکرد، یکی از مشهورترین و قدیمیترین شرکتها در میان کسب و کارهایی است که شکست خوردهاند. این شرکت که سال تاسیس آن به ۱۸۸۸ باز می-گردد، گر چه هنوز وجود دارد، اما حیات آن به زندگی نباتی شبیه است. در سال ۲۰۱۲ کداک اعلام ورشکستگی کرد و تولید دوربینهای دیجیتال، دوربینهای ویدیویی جیبی و دوربینهای عکاسی را برای همیشه متوقف کرد. کداک بسیاری از حق ثبت اختراعات خود را به شرکتهای گوناگونی همچون اپل، گوگل، فیسبوک فروخت. همه اینها در حالی رخ داد که در قرن بیستم شرکت کداک بر صنعت عکاسی جهان سلطه داشت. این شرکت هم اما نتوانست با عصر عکاسی دیجیتال همگام شود و به همین دلیل در دهه ۱۹۹۰ به مشکلات مالی گرفتار شد. به رغم تلاشهای گوناگون برای تغییر مدل سودآوری، مشکلات مالی این شرکت ادامه یافت تا جایی که در نهایت در سال ۲۰۱۲ مجبور شد اعلام ورشکستگی کند. پس از آن بود که کداک مجبور شد عمده حق ثبت اختراعات خود را به شرکهای گوگل ، فیس بوک، اپل و غیره به مبلغ ۵۲۵ میلیون دلار بفروشد. سپس کداک فعالیتهای محدودی را در زمینه بستهبندی، چاپ و ارتباطات گرافیکی در پیش گرفت. آلتا ویستا آلتا ویستا یک موتور جستجو بود که در سال ۱۹۹۵ کار خود را آغاز کرد و توانست بعدها به یکی از پرطرفدارترین موتورهای جستجوی زمان خود تبدیل شود. در سالهای بعد اما این برند مشهور هم به مانند دیگر موتورهای جستجو در برابر گوگل شکست خورد و به رغم آنکه در سال ۲۰۰۳ یاهو آن را خریداری کرد، در سال ۲۰۱۳ مجبور شد برای همیشه به فعالیت خود پایان دهد. کونیکا کونیکا یک شرکت ژاپنی مشهور در زمینه تولید لوازم عکاسی، فیلم عکاسی، دوربین و چاپگر لیزری بود. این شرکت در سال ۱۸۷۳ تاسیس شد و سرانجام با پیوستن به شرکت مینولتا در سال ۲۰۰۳ شرکت کونیکا مینولتا را تشکیل داد. اما این شرکت نیز در سال ۲۰۰۶ فروش دوربینهای عکاسی را متوقف کرد و عملا با فروش بخشی از کسب و کار خود به شرکت سونی از صحنه دنیای فیلمها و دوربینهای عکاسی محو شد. صاحبنظران، علت شکست این شرکت را چنین عنوان کردهاند: برای کونیکا مینولتا ورود به دنیای دیجیتال بیش از حد طول کشید. در واقع این کسب و کار نتوانست با سرعت تحولات جهان پیرامون خود همگام قدم بردارد. گرچه هنوز آثاری از مینولتا در برخی محصولات به چشم میخورد، اما فعالیت اصلی آن که دلیل شهرتش بود یعنی همان دوربینها و فیلمهای عکاسی معروف به کونیکا، برای همیشه متوقف شد. تویز آر آس این شرکت مشهور درر زمینه خردهفروشی اسباببازی، که در سال ۱۹۵۷ میلادی تاسیس شد زمانی آنقدر قدرت گرفت که توانست در دهه ۱۹۹۰ با حدود ۱۵۰۰ فروشگاه در سرتاسر جهان یک چهارم دنیای اسباببازیهای جهان را از آن خود کند. سرنوشت این شرکت اما در قرن ۲۱ تغییر کرد. چندین شرکت سرمایهگذاری سعی کردند طی قراردادی ۶/۶ میلیارد دلاری در سال ۲۰۰۵ سهام آن را به بخش خصوصی واگذار کنند. اما فروش این شرکت رو به افول گذاشت و در نهایت در سال ۲۰۱۷ تویز آر آس اعلام ورشکستگی کرد. در آن زمان ۵ میلیارد دلار بدهی داشت. یک سال بعد شرکت اعلام کرد برنامه دارد ۸۰۰ فروشگاه باقیمانده خود را نیز بفروشد. و بدین ترتیب غول دنیای اسباببازیها چشم از جهان فروبست. پان امریکن ایرویز پان امریکن ورلد ایرویز یا خطوط هواپیمایی سراسری آمریکا، از اواخر ۱۹۲۰ تا زمان فروپاشیاش در پایان سال ۱۹۹۱، شرکت اصلی ترابری هوایی آمریکا بود. این شرکت به مدد فناوریهای نوین در صنعت هواپیمایی بینالمللی و استفاده از هواپیماهای جت، جمبو جت و سیستمهای رزرو آنلاین، به شرکت عظیمی تبدیل شد تا جایی که لوگوی آبیرنگ آن ، نماد فرهنگی قرن ۲۰ آمریکا شده بود. به رغم همه این شهرت و وسعت فعالیتها اما تلاش برای نجات مالی شرکت اثربخش نشد و در نهایت این شرکت در ۱۹۹۱ اعلام ورشکستگی کرد.